نقش دعا در تربیت انسان از دیدگاه قرآن و کلام معصومین

سعید بهشتی* مسعود قریب** در فرهنگ اسلامی، دعا و راز و نیاز با خداوند از اهم واجبات و مورد تاکید فراوان می باشد. پژوهشگران در این پژوهش که از نوع «بنیادی» و «نظری» است ابتدا به مفهوم دعا می پردازد و آ ن را «خواندنِ همراه با خواست و طلب» می دانند. سپس ضرورت دعا را مورد مداقّه قرار داده و در گام سوم، مراتب دعا را بیان می دارد. در مرحله بعد نقش دعا در تربیت انسان از چهار جنبه مورد بررسی قرار گرفته و نتایج زیر حاصل شده است: از جنبه اخلاقی؛ دعا کننده باید توجه خود را از غیر خدا قطع نموده، خلوص نیت را لحاظ کند و همچنین از رذائل اخلاقی مبرّی و به صفات پسندیده الهی آراسته گردد. از بعد اجتماعی؛ دعا کننده برای تسریع در اجابت دعا باید اولاً، دعای بر دیگران را بر حاجت خود مقدم دارد. ثانیاً، به دعای جمعی و گروهی همت گمارد. از جنبه عاطفی؛ دعا کننده باید احساسات خود را به خداوند ، پیامبر و اهل بیت او (صلوات الله علیهم اجمعین) ابراز نموده و نیز از استغفار نسبت به معاصی خود غفلت نورزد. واز جنبه جسمانی؛ انسان دین دار باید بهترین کلید حل امراض جسمانی و روانی و رفع اضطراب های زندگی را در راز و نیاز با پروردگار و «دعا درمانی» بداند.   * دانشیار و مدیر گروه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی ** کارشناس ارشد فلسفه تعلیم وتربیت اسلامی